Rakotwórczość yerba mate – czy naprawdę jest się czego bać?

Co pewien czas pojawiają się doniesienia o rzekomej rakotwórczości yerba mate. Tytuły w stylu „yerba mate bardziej rakotwórcza niż papierosy” regularnie zalewają internet, często bez podania kontekstu czy źródeł. Postanowiliśmy przyjrzeć się temu bliżej i wyjaśnić, czy rzeczywiście jest się czego obawiać.

Ponownie w różnych internetowych poradnikach związanych ze zdrowiem króluje nagłówek „yerba mate bardziej rakotwórcza niż papierosy”.

Yerba mate a WWA – o co chodzi?

Źródłem medialnej paniki są badania dotyczące wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA, ang. PAHs) – substancji powstających w wyniku spalania materiałów organicznych. Obecne są one m.in. w zanieczyszczonym powietrzu, grillowanym mięsie, wędlinach, margarynie czy płatkach śniadaniowych.

Dla porównania, oto poziom WWA w popularnych produktach (mikrogramy/kg):

• jabłka – do 60
• kapusta – do 40
• margaryna – do 35
• płatki śniadaniowe – do 16
• mięso wędzone – do 50
• grillowane mięso – nawet do 320

Yerba mate zawiera do 30 µg/kg WWA, co jest wartością mieszczącą się w unijnych normach dla suszonych ziół (do 50 µg/kg).

Yerba mate vs. papierosy – czy to prawda?

Sensacyjne nagłówki mówiące o tym, że „wypicie yerba mate = wypalenie 100 papierosów” są zwyczajnie nieprawdziwe. Jeden papieros zawiera około 1 µg WWA, a 20 g yerby (standardowa porcja) – około 0,6 µg, zakładając, że 100% substancji przechodzi do naparu.

Oznacza to, że yerba mate jest mniej „rakotwórcza” niż jedno jabłko, płatki śniadaniowe czy porcja grillowanego mięsa.

Gorące napoje a nowotwory

Istnieją badania wskazujące na to, że picie bardzo gorących napojów (powyżej 65°C) może zwiększać ryzyko raka przełyku – niezależnie czy to yerba, herbata czy kawa. Kluczowe jest więc nie tylko to, co pijemy, ale również w jakiej temperaturze.

Przeczytaj więcej o wpływie gorącej herbaty na przełyk.

Bezpieczeństwo yerba mate – co mówią normy?

Zgodnie z rozporządzeniem Komisji UE, dopuszczalne stężenie WWA w suszonych ziołach wynosi do 50 µg/kg. Yerba mate – podobnie jak herbata – mieści się w tym limicie. Można ją więc spożywać bez obaw, zwłaszcza w wersjach bezdymnych, coraz częściej spotykanych na rynku.

Yerba mate to wartościowy napar, który – spożywany z umiarem – nie jest bardziej szkodliwy niż inne codzienne produkty. Sensacyjne nagłówki często nie pokazują pełnego obrazu.

Autorem tekstu jest Rafał Przybylok

Źródła: Determination of PAHs in grilled meat, Evaluation of PAHs in dried yerba mate leaves, Polycyclic aromatic hydrocarbons – occurrence in food, dietary exposure and health effects (EU), Państwowa Inspekcja Sanitarna – WWA w żywności