Oznaczenia jakości herbaty. Angielski system oznaczania jakości herbaty

Oznaczenia jakości herbaty nie są identyczne na całym świecie. Co więcej nie biorą pod uwagę ważnych czynników wpływających na jakość herbaty, takich jak klimat czy warunki przechowywania. Najczęściej jest to oznaczenie jedynie wielkości liści oraz zawartości nierozwiniętych pąków herbacianych. Czasem pojawia się też określenie, z którego zbioru pochodzi herbata.

Najbardziej rozpowszechniony na świecie system oznaczania jakości herbaty to system angielski. Jest to system literowy, gdzie każda litera jest skrótem od konkretnego słowa w języku angielskim. Pamiętać musimy, że jest to system opracowany dla herbat czarnych i nie znajduje zastosowania przy innych rodzajach ponieważ przykładowo oznaczenie Pekoe powinno sugerować, że mamy do czynienia z całym liściem tymczasem nawet kiepski oolong ma liście większe i lepiej zachowane niż czarna herbata o tym oznaczeniu. W praktyce jest to system mało czytelny dla każdego, kto nie jest zorientowany w stosowanej tu nomenklaturze.

Co oznaczają literki w nazwach herbat?

O znaczeniach poszczególnych liter pisaliśmy już wcześniej. Wiedza ta może być pomocna przy wybraniu najlepszej herbaty, chociaż przeciętny nabywca często rozumie jedynie tyle, że im więcej literek tym wyższa jakość herbaty oraz, że orange pekoe wcale nie oznacza herbaty o pomarańczowym smaku.

Dodatkowy problem pojawia się w chwili, gdy spotykamy się z herbatami obrabianymi za pomocą maszyn CTC. Są to specjalne maszyny przemysłowe, które przyśpieszają proces produkcji herbaty czarnej dzięki temu że rozrywają liście i rolują je w małe granulki (niemające nic wspólnego z herbatą granulowaną czyli rozpuszczalną). Tutaj stosuje się te same oznaczenia ponieważ do przygotowania końcowego produktu użyto herbaty o danej jakości i mimo „przemielenia” liści w maszynie ich cechy początkowe, czyli zawartość pączków, czy pora zbioru nie ulegają zmianie. Dlatego przy długim ciągu liter oznaczających jakość na początku pojawiają się wtedy jeszcze trzy nowe czyli CTC.

Oznaczenia angielskie występują głównie przy herbatach indyjskich, ceylońskich oraz niektórych chińskich.

Oznaczenia chińskich herbat

Jeśli chodzi o herbaty chińskie, tutaj znajdujemy inny system stopniowania jakości liści. Używa się mianowicie numeracji gdzie najwyższej jakości liście mają numer 1. Kolejne cyfry oznaczają coraz gorsze herbaty. Przeciętnie w nasze ręce trafiają numery od 7 do 9. Są to herbaty powszechne w sklepach i często aromatyzowane. Podobnie jak w oznaczeniu brytyjskim numery odnoszą się do jakości samego liścia i nie dają nam informacji o innych wskaźnikach jakości herbaty. Pojawić się mogą poza tym również oznaczenia słowne określające poszczególne zbiory liści. Okresy zbiorów są mocno związane z kalendarzem księżycowym. Najbardziej poszukiwane i cenione są herbaty zebrane “przed światłem” Qing Ming. Następne terminy zbiorów: Qing Ming “jasne światło”: herbaty zbierane przed 4-6 kwietnia, Yu Qian “przed deszczem”: herbaty zbierane przed 20 kwietnia, Gu Yu “ziarno deszczu”: herbaty zbierane przed 5 maja, Li Xia “początek lata”: herbaty zbierane przed 21 maja. Herbaty wytwarzane z większych i starszych liści z niższych partii krzewów mogą być zbierane przez cały okres wegetacji krzewów.

Oznaczenia czerwonej herbaty pu-erh

Ciekawostką i wyjątkiem są herbaty Pu-Erh gdzie często możemy spotkać czterocyfrowe oznaczenie. Tutaj dwie pierwsze cyfry oznaczają rok, z którego pochodzi receptura. Oznacza to dekadę i rok w XX w. Jeśli receptura została zmieniona w ostatnich latach wtedy numer poprzedza rok w XXI w (na przykład 2006 8632 oznacza recepturę z 1986 roku zmienioną w 2006 roku). Kolejna cyfra oznacza właśnie jakość liści. Ostatnia oznacza fabrykę, która wyprodukowała daną herbatę.

Cyfry jakości na Pu-Erh informują nas o rodzaju zastosowanych liści, i tak: 1- pączek i jeden liść, 2 – pączek i dwa liście, 3 – pączek i trzy liście, 4 – pączek i cztery liście. Kolejne numery zawierają coraz grubsze i starsze liście już bez pączków. Zdarza się także, że mamy do czynienia z mieszankami różnych klas. Wtedy numer informuje o tej, która procentowo dominuje w mieszance.

Numer fabryki odnosi się do herbat produkowanych przez wielkie plantacje, które swoją marką zapewniają najwyższą jakość herbaty. Drobni producenci nie posiadają swojego numeru. Tak więc pijąc herbatę z numerem 1 na końcu wiemy, że pochodzi z jednej z trzech fabryk, które działają wspólnie Haiwan Tea Factory, Mengyang Guoyan Tea Factory oraz Six Famous Tea Mountain, plantacje Menghai to numer 2, jest to zarazem najbardziej ceniony producent Pu-Erh surowych. Numer 3 oznacza fabrykę w Xiaguan.

Oznaczenia tajwańskich herbaty

Herbaty tajwańskie oceniane są bardziej miarodajnie. Tutaj poddaje się testowi gotowy wyrób nie zaś liście, z których pochodzi herbata. Oolongi (bo głównie z nich słynie Tajwan) oceniane są w trzech aspektach i na całość oceny składają się punkty zdobyte za każdą poszczególną cechę. Przyznaje się 20% punktów za wygląd liści, 20% za zapach i 60% za aromat i smak.

Można spotkać także określenia słowne, głównie przy herbatach japońskich i tajwańskich oznaczające jakość liści. Tutaj spotykamy angielskie słowa wartościujące herbaty od najlepszej do najgorszej. Mamy więc do wyboru typy: Extra Choicest, Choicest, Choice, Finest, Fine, Good Medium, Medium, Good Common, Common, Nubs, Dust, i Fannings.

Oznaczenia koreańskich herbat

Herbaty koreańskie natomiast nie są zbyt znane i zbyt często spotykane na rynkach. Tutaj najlepiej sugerować się jak w przypadku herbat chińskich słownym oznaczeniem zbioru. Dzielimy je na pąkowe: Ka poom – czyli najmłodsze i najwyższej jakości, następnie Seonpoom, Ok poom, Tukpoom oraz Tukseon; liściowe zaś dzielą się według jakości na zbiory: Woojeon czyli pąki z listkami, Sejak zawierający już więcej liści niż pąków, Jungjak gdzie mamy tylko liście oraz ostatni zbiór Daejak zawierający stare liście.

Autorem tekstu jest Rafał Przybylok