Jan Juan Szychowski to ważna postać na scenie yerba mate. Jest także bardzo docenianym Polakiem zarówno przez ojczyznę, której nie zobaczył wolnej, jak i przez inne kraje. Rodzina Szychowskich powinna kojarzyć się nam z jedną z bardziej rozpoznawalnych marek yerba mate argentyńskiej, a mianowicie z Amandą. Mówi się o niej, że to nasza polska yerba mate i to nie tylko z powodu biało-czerwonego opakowania.

Kim był Jan Szychowski?

Jan Szychowski był synem młynarza Juliana Szychowskiego, który wraz z rodziną i innymi Polakami wyemigrował z Galicji “za chlebem” do Argentyny. Nie była to pierwsza fala emigracji Polaków do tego kraju, bo miały one miejsce już po powstaniach listopadowym i styczniowym. Szychowscy dotarli do Apostoles w prowincji Misiones w 1900 roku. Mały Jan miał wtedy jedenaście lat. Życie Polaków nie było łatwe, musieli się mierzyć z przyrodą, której nie znali, ale także z chorobami. Planowali już nawet powrót do Polski lub przeniesienie się do Kanady. W tym celu Jan wraz z ojcem wyruszył do stolicy, aby podjąć pracę i zebrać pieniądze na podróż.

Zbiegło się to z wybuchem Pierwszej Wojny Światowej, która zatrzymała ich na miejscu. Ale pobyt w Buenos Aires zaowocował tym, że Jan Szychowski mógł dokładnie przyjrzeć się działaniu niemieckiej tokarki. Po powrocie do Apostoles zbudował podobną z drewna, a następnie za jej pomocą skonstruował stalową. Była to prawdopodobnie pierwsza skonstruowana w Argentynie tokarka. Używając jej i swojego talentu kowalskiego zbudował następnie liczne urządzenia i maszyny służące do produkcji rolnej, w tym także do mielenia yerba mate.

Polska yerba mate Amanda a Jan Szychowski

W końcu uzyskując zgodę władz zaprojektował i zbudował zaporę na rzece, której spiętrzenie pozwoliło mu zelektryfikować zakład. Zbudował także maszynę pakującą yerba mate do torebek.

Jana Szychowskiego odznaczono różnymi nagrodami, w tym Brązowym Krzyżem Zasługi. Po jego śmierci w 1960 roku przedsiębiorstwo przejęli jego synowie. Wraz z żoną Bronisławą, z którą nota bene jako dziecko przybył z Polski, doczekał się ośmiorga dzieci.

Dziś marka Amanda jest jednym z największych producentów i eksporterów yerba mate w Argentynie. Wytwarza także ryż i inne produkty rolne. W 1997 roku uruchomiono dla upamiętnienia tego pracowitego konstruktora i inżyniera-samouka muzeum poświęcone historii rodziny Szychowskich. Wśród zgromadzonych pamiątek są także działające do dziś maszyny, które Szychowski sam zbudował.