Chong shi cha – chińska herbata z odchodów robaków

Istnieje pewna herbata, która budzi mieszane uczucia nawet wśród zaprawionych herbaciarzy. To jedna z najbardziej nietypowych i rzadko spotykanych herbat na świecie – wytwarzana z odchodów larw ćmy Aglossa dimidiata, żerujących na liściach herbaty. Choć brzmi to kontrowersyjnie, napar ten ma długą historię w chińskiej medycynie tradycyjnej i ceniony jest za swoje właściwości zdrowotne.

Podobnie jak kawa kopi luwak, pozyskiwana z odchodów cywety, tak i chong shi cha opiera się na wykorzystaniu naturalnych procesów trawiennych zwierząt. Różnica polega jednak na tym, że w przypadku herbaty parzymy same odchody larw, a nie pozyskane z nich liście.

Herbata z odchodów owadów (chong shi cha) uznawana jest za odmianę herbaty Liu Bao, czyli ciemnej herbaty fermentowanej (hei cha). Choć niektóre źródła mówią ogólnie o pu-erh, Liu Bao jest określeniem precyzyjniejszym.

Pochodzenie i zastosowanie chong shi cha

Tradycyjnie herbatę z odchodów robaków stosowano w południowych Chinach oraz w Hong Kongu i Makau. W medycynie chińskiej napar ten łączy „energię roślinną i zwierzęcą” – co uważane jest za połączenie wyjątkowo silne i lecznicze.

Jak powstaje herbata z odchodów owadów?

• Proces produkcji rozpoczyna się od przygotowania specjalnego kosza z herbatą lub mieszanką ziół. Kosz zwabia ćmy spryskiwaniem wodą po płukaniu ryżu – metoda znana z chińskich gospodarstw domowych.
• Ćmy (zwane potocznie czarnymi robakami ryżowymi) składają jaja, a larwy żywią się liśćmi, pozostawiając odchody na dnie kosza.
• Zebrane odchody są suszone na słońcu, a następnie prażone – czasami z dodatkiem miodu. Gotowy produkt można parzyć wrzątkiem lub przygotować metodą przelewową (np. na sitku).

Istnieje teoria, że chong shi cha została odkryta przypadkiem – gdy ćmy zalęgły się w dojrzewającej herbacie. Zamiast wyrzucać zanieczyszczony susz, ktoś docenił jego nowe właściwości i smak.

Jak smakuje chong shi cha?

Wbrew pozorom napar nie przypomina smakiem czy zapachem fekaliów. Dominuje aromat starego drewna, ziemi, mentolu, lukrecji i ziół leczniczych. Najbardziej przypomina ciemne herbaty hei cha o długim czasie leżakowania. Popularny zwrot wśród znawców mówi, że „smakuje jak stara apteka z czasów dzieciństwa”.

Właściwości zdrowotne chong shi cha

Chong shi cha znana jest przede wszystkim z dobroczynnego wpływu na układ trawienny. Działa korzystnie na żołądek i jelita, wspomaga metabolizm i równowagę bakteryjną. Jak wszystkie herbaty ciemne, może być leżakowana – starsze egzemplarze osiągają wysokie ceny i są traktowane jako kolekcjonerskie.

W tradycyjnej medycynie chińskiej przypisuje się jej również właściwości detoksykujące, wzmacniające odporność i regulujące apetyt. Ze względu na swoją rzadkość, chong shi cha wciąż pozostaje egzotyczną ciekawostką dostępną głównie dla pasjonatów herbaty i podróży kulinarnych.

Autorem tekstu jest Rafał Przybylok

Źródło: Antyczne i współczesne metody fermentacji herbaty w Chinach oraz tradycyjna medycyna chińska