Herbata z lipy

Autorką tekstu jest Ewa (herbatniczek.wordpress.com)

Co prawda czas kwitnienia właśnie się zakończył, warto jednak wspomnieć o tym drzewie oraz możliwościach herbacianych, które nam ono oferuje, gdyż nie tylko świeże kwiaty możemy wykorzystywać.

Lipa, co to za drzewo?

Lipa (Tilia) jest drzewem długowiecznym spotykanym w umiarkowanej strefie półkuli północnej. W Polsce najczęściej znaleźć możemy 2 gatunki: lipę drobnolistną (Tilia cordata) oraz szerokolistną (Tilia platyphyllos), przy czym najpopularniejsza jest ta drobnolistna. Kwiaty wykorzystywane do naparów pozyskiwane są jednak z obu gatunków.

Lipa drobnolistna

Jest drzewem o wysokości do 30 m. Bardzo często na dole dość grubego pnia wytwarza odrosty. Wygląda to tak, jakby dookoła samego pnia i na nim samym rosło wiele małych i cieńszych drzewek. Lipa drobnolistna dobrze czuje się w miejscach jasnych, ze świeżą glebą. Żyje nawet do 1000 lat! (Najstarsza lipa drobnolistna w Polsce rośnie sobie w Cielętnikach i ma około 520 lat) Kwitnienie zaczyna pod koniec czerwca i trwa do końca lipca, około 2 tygodnie później niż lipa szerokolistna. Podczas kwitnienia, oprócz pięknego miodowego zapachu, dookoła drzewa roznosi się też wszechobecne bzyczenie pszczół. Jednak by nie było za przyjemnie, pod lipą lepiej teraz nie parkować samochodów, gdyż spadająca z niej spadź (konsekwencja obecności mszyc czy innych istotek, a chętnie zlizywania przez pszczoły) skutecznie oblepi nam auto.

Lipa szerokolistna

Jest nieco wyższa od drobnolistnej, bo może osiągnąć nawet 40 m wysokości, jednak w długowieczności jest podobna do swojej siostry dożywając do 1000 lat. Występuje podobnie jak drobnolistna na glebach żyznych, jednak na terenach położonych nieco wyżej. Kwitnie również około 2 tygodnie wcześniej niż drobnolistna.

Poza tymi popularnymi lipami, można również, lecz rzadko, spotkać lipę srebrzystą (węgierską), krymską oraz warszawską.

Jak nie pomylić lip?

Klucze i podręczniki podają następujące cechy umożliwiające odróżnienie lipy drobno- od szerokolistnej:

• lipa drobnolistna ma liście nieco jaśniejsze, a ich kolor od spodu wydaje się siny. Lipa szerokolistna ma liście o nieco ciemniejszym, jednakowym z obu stron kolorze.
• kształt liści lipy drobnolistnej przy ogonku jest bardziej łagodny, sam liść jest szerszy niż dłuższy. W przypadku lipy szerokolistnej liście przy ogonku są bardziej sercowate, a sam ich kształt bardziej przypomina okrąg.
• u lipy drobnolistnej kwiatostany są stojące natomiast u szerokolistnej zwisające.

A co ma lipa do herbaty?

Do samej herbaty w zasadzie niewiele, jednak jeśli chodzi o napary, to już bardzo dużo. Głównym surowcem zielarskim pozyskiwanym z lipy (drobno i szerokolistnej) jest kwiatostan, który służy nam do przygotowania herbatek. Tak więc, jeśli ktoś miał to szczęście i zebrał kwiaty sam, teraz może spokojnie przygotowywać napary.

Ziołowa dygresja

W ramach przypomnienia: surowcem zielarskim pozyskiwanym z lipy są całe kwiatostany. Zioła zbieramy jedynie z drzew „czystych”, czyli z dala od możliwych źródeł zanieczyszczeń takich jak drogi, fabryki i tym podobne. Warto również zapytać się właściciela drzewa, czy możemy zebrać kwiaty. Przeważnie przycina się gałązki przeznaczone do zbioru, jednak absolutnie podczas samego zbioru nie wolno niszczyć drzewa! Zbieramy kwiaty z podsadką w pełni kwitnienia i zdrowe, czyli bez żadnych widocznych uszkodzeń, nalotów i odbarwień. Kwiaty, które są już stare, mogą powodować lekkie zatrucia. Suszenie surowca powinno się odbywać w miejscu zacienionym i przewiewnym. Kwiat lipy przechowuje się w szczelnie zamkniętych słoiczkach. No i oczywiście jeśli nie jesteśmy pewni czy zbieramy to co trzeba, lepiej zakupić przygotowany kwiatostan czy to w formie suszu kwiatów czy już gotowych herbatek ziołowych.

Działanie lipy

Lipa do dawna znana jest jako zioło doskonałe na przeziębienia, gdyż ma właściwości napotne. W czasie grypowym jest niezastąpiona. Jednak i teraz można spokojnie (i to dosłownie) popijać napary lipowe, gdyż maja one również działanie rozluźniające, delikatnie uspokajające. W sam raz na wakacyjny relaks. Pomoże nam lipa zwalczyć zmęczenie czy to fizyczne czy psychiczne. Wspomaga wydzielanie żółci a także działa moczopędnie. Napary lipowe polecane są więc przy wielu dolegliwościach między innymi anginie (a to wcale częsty przypadek nawet i latem), bezsenności, przeziębieniu, niestrawności, problemach z koncentracją, do wspomożenia układu moczowego i krwionośnego oraz wielu innych.

Poza tym, kwiat lipy nie tylko można pić. Można również z niego przygotować sobie relaksująca kąpiel, która wspomoże przy wszelkich podrażnieniach skóry.

Jak przygotować napar z lipy?

Jeśli kupiliśmy gotową herbatkę ziołową, instrukcję do jej przygotowania powinny znaleźć się na opakowaniu. Gdy jednak nie dysponujemy żadną propozycja spożycia można skorzystać z tych pomysłów:

Sugestia 1

Chyba najprostszym sposobem jest zalanie 1,5 łyżki kwiatu lipy (czy to świeżych czy suszonych) 2 szklankami wrzątku (choć spotkałam się również z przepisami podającymi temperaturę około 90 stopni) i pozostawienie do zaparzenia pod przykryciem na 15 minut. Po kolejnych 10 minutach napar odcedzamy i popijamy sobie 3 razy dziennie po jedzeniu.

Sugestia 2

Kolejną możliwością jest zaparzenie kwiatu lipy jak powyżej a następnie dodanie odrobimy soku z cytryny oraz miodu. Kiedy napój taki dodatkowo schłodzimy i podamy z lodem, otrzymamy pyszną domową herbatkę mrożoną.

Napar ma jasny złocisto- słomkowy kolor, ładnie pachnie i ma słodkawy, miodowy smak. Rzeczywiście już sam zapach sprawia, że mamy chęć skosztować złocistego płynu.

Inne zastosowanie lipy

Jeśli kogoś ciekawią inne możliwości spożycia lipy, można doszukać się bardzo ciekawych przepisów czy to na syrop z lipy, ciasteczka czy nawet na sorbet lipowy.

I na sam koniec, smaczny „skutek uboczny” opisanych powyżej kwiatów lipowych. Jak już wspomniałam lipa jest chętnie odwiedzana przez pszczoły, jest drzewem miodnym. Gdy my cieszymy się naparem lipowym, małe robotnice dodatkowo przygotowują dla nas przepyszny i zdrowy miód lipowy. Warto go mieć, czy to do osłodzenia naparu, czy herbaty☺

Nie wspomniałam tutaj o wielowiekowej obecności lipy w naszej kulturze i wierzeniach, zainteresowanym polecam jednak poszukać na własną rękę, bo można dowiedzieć się czemu lipy sadzono koło dworów, przed czym miały chronić i komu zapewnić spokojny sen. Polecam zwłaszcza bardzo ciekawa książkę „Gawędy o drzewach” pani Marii Ziółkowskiej.

Źródła:
Gawędy o drzewach, M. Ziółkowska
Lecznicze dary natury. 200 uzdrawiających ziół, Jacek Fronczak
Notatki własne – botanika leśna
Wikipedia.pl