Herbata oolong – historia, rodzaje, parzenie i właściwości

Kolorów herbaty jak wiadomo jest sześć. Nie zawsze jest to takie oczywiste, a czasem niezbędne zdaje się być podzielenie niektórych z nich na podkategorie, aby temat nieco bardziej rozjaśnić. Dzielimy herbatę na sześć podstawowych kolorów ze względu przede wszystkim na sposób obróbki liści.

Herbata oolong, zwana turkusową albo nawet niebieską, oryginalnie tłumaczy się jako „czarny smok”. Wiąże się to jakoby z wyglądem liści, które ciemne i pokręcone przypominają fale lub korkociągi, kojarząc się z ciałem czarnego smoka, który leci wśród chmur. Chińskie smoki mają wężowe ciała, jelenie rogi, lwie grzywy i szponiaste łapy. Wiją się po niebie niczym w wodzie. Qing cha – to alternatywna, choć rzadko używana w Polsce nazwa tej herbaty.

Jak zaparzyć herbatę oolong?

Najlepszym sposobem na przygotowanie herbaty oolong jest tradycyjna metoda gongfu cha. Ten styl parzenia zakłada większą ilość suszu i krótszy czas kontaktu z wodą.

• Najlepszym naczyniem do parzenia jest gaiwan.
• Do gongfu cha użyj 3–5 g suszu na każde 100 ml wody.
• Parzenie wielokrotne jest wskazane – lepsze oolongi wytrzymują nawet 10–15 parzeń.
• Zalewaj wrzątkiem, zaczynając od kilku sekund i wydłużając każdy kolejny czas.
• W wersji zachodniej stosuj około 1,5–2 g na 100 ml i parz przez kilka minut.

Legenda o herbacie oolong

Według chińskiej legendy herbatę oolong odkrył myśliwy. Zrywając gałązki, które wrzucił do kosza, nieświadomie zainicjował proces utleniania liści. Po powrocie do domu zapach liści zachwycił go – tak narodziła się herbata oolong.

Produkcja herbaty oolong – krok po kroku

• Zbiory obejmują dojrzałe liście, często w konfiguracji 3–4 liści z gałązki.
• Więdnięcie odbywa się na słońcu i w budynkach.
• Liście są ugniatane i rolowane, co uszkadza ich struktury i inicjuje utlenianie.
• Podgrzewanie zatrzymuje fermentację – to moment stabilizacji aromatów.
• Suszenie i prażenie nadają finalny smak i aromat.

Najważniejsze regiony produkcji oolonga

Oolongi produkuje się w Chinach, na Tajwanie, a także w Indiach, Nepalu, Wietnamie, Japonii i w innych częściach świata. Jednak za kolebkę tej herbaty uznaje się cztery regiony:

1. Oolong z Fenghuangshan (Góry Feniksa, Guangdong)

Znane są z produkcji Dancong – herbat z jednego kultywaru. Cechą szczególną są aromatyczne profile oraz długowieczne drzewa herbaciane.

2. Oolong z gór Wuyi (prowincja Fujian)

Słynne herbaty Yancha, czyli „skalne oolongi” jak Da Hong Pao, charakteryzują się głębokim smakiem i mineralną nutą Yan Yun.

3. Oolong z Anxi (prowincja Fujian)

Rejon słynący z Tie Guan Yin – Żelaznej Bogini Miłosierdzia. Znane z intensywnie zwiniętych liści i lekkiej oksydacji.

4. Oolong z Tajwanu

Tajwan to dom dla wysokogórskich oolongów jak Dong Ding i Oriental Beauty. Charakterystyczne są oolongi typu jade – jasnozielone, perłowe liście o niskiej fermentacji.

Rodzaje oolonga: fermentacja i prażenie

Herbaty oolong klasyfikuje się m.in. ze względu na stopień utlenienia (od 10 do nawet 80%) i poziom prażenia: niskie (qing huo), średnie (chung huo) i wysokie (gao huo). Każdy typ nadaje unikalny aromat – od kwiatowego po karmelowo-orzechowy.

Sezonowane oolongi

Niektóre oolongi są sezonowane podobnie jak Pu-Erh. Z wiekiem nabierają głębi smaku, ciemnieją i zyskują specyficzny „stary” aromat. Sezonowanie wymaga jednak troski i umiejętności – nie każdy długo leżakowany oolong zyskuje na wartości.

Autorem tekstu jest Rafał Przybylok
Źródła: Jens Dennig – Learning by brewing, Janne Pettigrew – World of Tea, Tony Gebely – Tea: A User’s Guide