Czy kawa zniknie z Ziemi? Koniec arabiki?

Kilka lat temu naukowcy z Brytyjskiego Royal Botanic Gardens dokonali komputerowej symulacji wpływu zmian klimatycznych na krzewy kawowca, z którymi ta roślina będzie musiała się zmierzyć w następnych dziesięcioleciach. Według ich przewidywań wzrost temperatury doprowadzi już w 2080 roku do zmniejszenia liczby plantacji uprawiających kawę (Coffea Arabica) o około 85%, choć kreśli się również gorsze scenariusze o całkowitym wymarciu tego gatunku kawowca. Nawet gdy uznamy przewidywania za przesadzone, to nie możemy zbagatelizować negatywnego wpływu klimatu na rozwój plantacji. Kawa jest jednym z najważniejszych towarów handlowych na świecie, a popyt na nią zwiększa się z roku na rok. Taka sytuacja powoduje, że coraz więcej plantacji nie jest w stanie sprostać aktualnemu zapotrzebowaniu. W związku z tą sytuacją wszystkie wahania obfitości rocznych zbiorów drastycznie odbiją się na cenie produktu.

Autorem tekstu jest Adam Laska, właściciel marki Kafar (kafar.info), który prowadzi szkolenia związane z przygotowywaniem kawy.

Klimat a koniec kawy

Według szacunków klimatologów, najbliższe 50 lat przyniesie wzrost średniej temperatury na ziemi o ok. 4°C. Jeśli do tego dojdzie, 60% terenów, na których zlokalizowane są obecnie plantacje kawy, nie będzie nadawała się do kontynuowania upraw. W poszukiwaniu odpowiednich warunków farmy kawowca będą zmuszone przenosić się na wyższe tereny górskie, co w wielu przypadkach nie będzie możliwe z racji ograniczonej deniwelacji terenu. Od setek lat hodowla kawy była domeną krajów znajdujących się w obszarze tzw. „Coffee belt” – pasa okalającego ziemię pomiędzy zwrotnikiem raka a zwrotnikiem koziorożca -, jest jednak wielce prawdopodobne, że zmiany klimatu przyczynią się do pojawienia się nowych regionów upraw, dotychczas nie mających z kawą nic wspólnego.

Kawa

Kawa Kafar Afryka Drip Bag 96g

47,97 zł

Do koszyka

Kawa

Kawa ziarnista Cafe Cult Fazenda Lagoa Brazylia 250g

36,90 zł

Do koszyka

Oczekujemy na dostawę

Kawa

Kawa Kafar Kenia Malkia 250g

63,96 zł

Powiadom o dostępności

Oczekujemy na dostawę

Kawa

Kawa Kafar Kolumbia Tolima Bezkofeinowa 250g

55,35 zł

Powiadom o dostępności

Kawa

Kawa Cafe Cult Premium czekolada z cynamonem 250g w ziarnach

40,59 zł

Do koszyka

Kawa

Kawa Cafe Cult Premium orzeszki laskowe 250g w ziarnach

40,59 zł

Do koszyka

Kawa

Kawa Cafe Cult Premium Waniliowa 250g w ziarnach

40,59 zł

Do koszyka

Oczekujemy na dostawę

Kawa

Kawa Kafar Gwatemala Acatenango Espresso 250g

39,36 zł

Powiadom o dostępności

Kawa

Kawa ziarnista Cafe Cult Espresso Siciliano 250g

28,29 zł

Do koszyka

Kawa

Kawa ziarnista Cafe Cult Espresso Siciliano 1kg

92,25 zł

Do koszyka

Broca a koniec kawy

Wytwarzana przez krzewy kofeina ma za zadanie chronić roślinę przed atakiem owadów. Istnieje jednak chrząszcz lubujący się w owocach kawowca, którego popularnie na świecie nazywa się Broca. Kornik kawowiec (Hypothenemus hampei) jest owadem pochodzącym z Afryki, niestety w ostatnich kilkudziesięciu latach został przeniesiony w rejony kontynentu amerykańskiego, przyczyniając się do znacznych strat. Chrabąszcz składa jaja w pestce wiśni kawowej, a rozwijające się larwy drążą jej wnętrze.

Rdza kawowa a koniec kawy

Największym wrogiem kawy w dzisiejszych czasach jest pustosząca uprawy rdza kawowa. Choroba znana pod tą nazwą atakuje krzewy, a jej symptomem jest pomarańczowy nalot, który przyczynia się do powolnego usychania rośliny. Epidemie rdzy kawowej co kilka lat wybuchają w różnych częściach świata. W dzisiejszych czasach chorobę obserwuje się w większości krajów uprawiających kawę na każdym kontynencie. O niszczącej sile rdzy kawowej przekonała się między innymi słynąca niegdyś z upraw kawy Sri Lanka – jeden z pierwszych krajów na świecie, gdzie hodowano kawę po okresie dominacji krajów arabskich. W szybkim czasie epidemia choroby na dobre zniszczyła prawie wszystkie plantacje tego regionu. Kolejny wybuch epidemii mogliśmy obserwować w 2012 roku w krajach Ameryki Łacińskiej. Postawił on w stan gotowości wszystkie lokalne instytucje trzymające pieczę nad rozwojem branży kawowej i przyczynił się do wzrostu ceny kawy na świecie.

Genetyka a koniec kawy

Chcąc prześledzić historię wędrówki kawy od wyżyn Etiopii aż do rozprzestrzenienia się jej do stanu obecnego okaże się, że prawie wszystkie uprawy kawy na świecie wzięły się od kilku drzewek wywiezionych przez Arabów z centralnej Afryki w trzynastym wieku. Znaczne ograniczenie puli genetycznej stanowi kolejny problem i może się przyczynić do nagłego wyniszczenia całej populacji gatunku. Globalne ocieplenie przyczynia się do wymierania pierwotnych plantacji kawy w Etiopii, które stanowią ostatnią deskę ratunku i niezwykle cenny materiał genetyczny.

O ile śmiało można stwierdzić, że zupełne wymarcie Arabiki jest mało prawdopodobnym scenariuszem, to jest wielce prawdopodobne, że w przyszłości jej cena będzie zaporowa. Branża kawowa daje pracę ogromnej ilości ludzi na świecie, często stanowiąc w krajach uprawy kawy jedyne źródło dochodu. Walka o utrzymanie status quo na rynku kawy toczy się zatem o poważniejsze cele niż tylko filiżanka naparu.